Meer kans op groene Brim 2017
Het extra budget van 6 miljoen euro voor grote monumenten in 2017 in de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) kan ook, indien niet alles wordt verplicht voor gebouwde monumenten, voor grote groene monumenten worden ingezet. Dat schrijft minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen in een reactie op een motie van de Tweede Kamer.

In 2016 is van het beschikbare budget van 20 miljoen voor grote monumenten in de Sim 16 miljoen euro niet verplicht. Dat restant is toegevoegd aan het budget voor grote monumenten in 2017. 10 miljoen van de naar 2017 doorgeschoven middelen uit de Sim wordt ingezet voor de Nederlandse cultuursector. Er resteert dus nog 6 miljoen euro uit 2016 dat is toegevoegd aan het budget voor gebouwde monumenten in 2017.

Op basis van de prognoses kunnen waarschijnlijk alle aanvragen voor grote gebouwde monumenten in 2017 gehonoreerd worden. Dat betekent dat van die 6 miljoen euro budget in 2017 ook een aantal grote groene monumenten gesubsidieerd kan worden. Hiermee bestaat er geen risico op afwijzingen van aanvragen voor grote gebouwde monumenten en komt er ruimte voor groene monumenten. Daarbij kan echter geen garantie gegeven worden dat alle aanvragen voor groene monumenten ook daadwerkelijk gehonoreerd kunnen worden. Het gedrag van eigenaren en organisaties van gebouwde en groene monumenten laat zich immers niet met zekerheid voorspellen.

Om ervoor te zorgen dat ook grote groene monumenten voor subsidie uit de 6 miljoen in aanmerking komen, past Bussemaker de Sim-regeling aan. Vanaf 1 februari 2017 kunnen eigenaren van monumenten aanvragen indienen voor de subsidieregeling Sim.

bron: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, 17/01/17

Studiedagen/bijeenkomsten

Technical Art History Colloquium: Garden Construction
The Technical Art History Colloquium is organised by Sven Dupré (Utrecht University and University of Amsterdam, PI ERC ARTECHNE), Arjan de Koomen (University of Amsterdam, Coordinator MA Technical Art History), and Abbie Vandivere (University of Amsterdam, Coordinator MA Technical Art History & Paintings Conservator, Mauritshuis, The Hague). Monthly meetings take place on Thursdays, usually in Utrecht and Amsterdam. In the ninth edition of the Technical Art History Colloquium, prof. dr. Erik de Jong (University of Amsterdam) and dr. Georges Farhat (University of Toronto) will give presentations about garden construction. The format of the colloquium is open, but there will always be substantial time for audience discussion. Date and time: 9 February 2017 – 15:00 – 17:00. More information.

Studiedag Groninger borgen en borgtuinen
Het Prins Bernhard Cultuurfonds (PBCF) en sKBL nodigen u met genoegen uit voor een studiedag op vrijdag 7 april van 9:30  –  18:00 uur over de Groninger borgen en hun tuinen op de Piloersemaborg, Sietse Veldstraweg 25-27, 9833 TA  DEN HAM.
De studiedag is bedoeld voor hen die direct betrokken zijn bij de instandhouding van historisch erfgoed (natuur, landschap, historische tuinen, gebouwen, interieurs, collecties, etc.). Dit kunnen professionals zijn, maar ook eigenaren of studenten van relevante studies rond borgen en buitenplaatsen. Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Deelname geschiedt op basis van binnenkomst na aanmelding. Deelname aan de bijeenkomst kost € 12,50 per persoon. Dit is inclusief koffie/theeontvangst, lunch en afsluitende borrel. Studenten hebben gratis toegang na overleg van studentenkaart. Aanmelden kan hier. (bron: sKBL)

Platform Groen Erfgoed
Op 19 mei 2016 vindt het Platform Groen Erfgoed plaats, dit keer in samenwerking met het Platform Kastelen en Buitenplaatsen. Zet het vast in je agenda: 19 mei 2016, van 13.30-17.00 uur, Kinderdijkzaal van de RCE te Amersfoort.

Rondom kasteel en buitenplaats
Op 2^e pinksterdag, 5 juni 2017, wordt voor de tiende keer de Dag van het Kasteel gehouden. De jubileumeditie heeft als thema ‘Rondom kasteel en buitenplaats’. Wat is er mooier en spannender dan een kasteel of buitenhuis? Het zijn indrukwekkende, statige of juist sierlijke gebouwen. Architectonische hoogstandjes bovendien. Maar een kasteel of buitenhuis staat niet alleen. Er is vaak zoveel bijzonders te ontdekken rondom het hoofdgebouw: prachtige bouwhuizen of de voorburcht, een put, tuinornamenten, een eenzame boom, opgravingen, aangelegde vergezichten en veel meer. In 2017 staat alles rondom eens in de spotlight. De NKS wil graag met de Dag van het Kasteel laten zien dat behoud van dit culturele erfgoed van belang is voor iedereen. (bron: sKBL)

Stiftung Fürst-Pückler-Park Bad Muskau – Tagungen zur Gartendenkmalpflege 2017
Van 8 tot 10 juni en 9 tot 11 november vinden interessante conferenties plaats in Baden Muskau. In juni is het thema van de conferentie Tiere im Park – Lust und Last en gaat over dieren in het park, zowel voor de stoffage als voor begrazing en gaat ook in op schadelijke dieren. De conferentie in november heeft als titel: Geländerelief – gartenkünstlerische Bedeutung, denkmalpflegerische Herausforderung  en is gewijd aan het reliëf vanuit verschillende perspectieven: geomorfologie, architectuur, watersystemen, onderzoeksmethoden, interpretaties, de techniek enzovoort. Een gedetailleerd lezingen- en excursieprogramma is nog niet gepubliceerd, maar zal spoedig volgen. Meer lezen en aanmelden kan op de website.

Boeken

Nijenrode, Burcht Buitenplaats Business Universiteit
De NKS publiceerde onlangs een boek over de geschiedenis van Nijenrode te Breukelen, geschreven door Ben Olde Meijerink met hulp van Gert Immerzeel (NKS Publicaties nr. 9, dec 2016). Te bestellen bij de Nederlandse Kastelenstichting voor € 17,50 excl. verzendkosten.

Een eeuw herbestemming
Onlangs is het nieuwe boek Nieuwe functies voor kastelen en buitenplaatsen, een eeuw herbestemming tijdens de een studiemiddag op Bronbeek gepresenteerd. Nederland kent nog steeds honderden kastelen en buitenplaatsen. Veel van deze monumenten hebben sinds de 19e  eeuw een nieuwe functie gekregen. Was dat aanvankelijke een religieuze herbestemming, rond 1900 kozen lokale overheden om instellingen voor geestelijke gezondheidszorg op buitenplaatsen onder te brengen. Het aantal herbestemde monumenten en het palet van herbestemmingen is vooral in de 20e eeuw enorm gegroeid. Functies als scholen, kantoren, gemeentehuizen, hotels en restaurants en feestlocaties zijn inmiddels zo talrijk, dat tweederde van de nog bestaande kastelen en buitenplaatsen een alternatieve invulling heeft gekregen. De gevolgen van deze ontwikkelingen zijn onderwerp van deze publicatie. (bron: NKS) Het boek kost € 14,95 (excl. verzendkosten) en kan besteld worden via de website van de NKS.

Namens de Vakgroep Groen Erfgoed,
Mariska de Boer

Algemene Leden Vergadering 26 oktober
De ALV en de presentaties op 26 oktober 2016 vinden plaats op Landgoed Oostbroek in De Bilt. Het thema is De tuin als vrouwelijk domein?
Speelt de notie gender mee in onze huidige perceptie van landschap en tuinen? Of in ons onderzoek naar landschap- en tuingeschiedenis? Hoe gaan wij als historici en restaurateurs van historische buitenruimte om met de gelaagde terreinen? De presentaties van Anne Mieke Backer en Yme Kuiper vormen een uitstekende start voor discussie. Wij nodigen u van harte uit om mee te denken en mee te praten over het onderwerp.

OPROEP actie voor groen erfgoed
Dit jaar is 30% van de Brim-aanvragen voor de onderhoudssubsidie voor het groene erfgoed afgewezen, omdat het budget niet toereikend was. In september kondigde mevrouw Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), aan dat ze van plan is om de fiscale aftrek voor het onderhoud van rijksmonumenten af te schaffen. Groen erfgoed wordt dan dubbel benadeeld. Het is dus tijd voor actie:
• De eigenaren van de afgewezen Brim-aanvragen hebben hun bezwaren en oplossingen weergegeven in een brief aan de vaste kamercommissies van OCW en Financiën.
• De Vereniging Particuliere Historische Buitenplaatsen heeft in een brief aan de vaste kamercommissies van OCW en Financiën haar zorgen en bezwaren onderbouwd en toegelicht.
• Het bestuur van de Vakgroep Groen Erfgoed heeft haar zorgen geuit door middel van een brief aan de vaste kamercommissies van OCW en Financiën (zie bijlage).
• De Federatie Instandhouding Monumenten (FIM) is een publiekscampagne gestart met een petitie als onderdeel. Hoe meer handtekeningen, hoe groter het publieke geluid. Klik hier om naar de petitie te gaan.

OPROEP: Deelnemen aan ErfgoedEvent 2017
De Vakgroep Groen Erfgoed wil zich presenteren op het ErfgoedEvent 2017. Dit evenement wordt gehouden van woensdag 5 tot en met vrijdag 7 april 2017 in de Brabanthallen in Den Bosch en is de gelegenheid waar erfgoedprofessionals zich presenteren, kennis delen, ideeën uitwisselen en inspiratie opdoen.
Behalve een presentatie op de beursvloer zijn er diverse mogelijkheden voor ontmoetingen met opdrachtgevers, collega-bedrijven en –sectoren, opleidingen, overheden en subsidiënten, etc.
De Vakgroep wil zich hier presenteren als beroepsorganisatie van zorgvuldig werkende onderzoekers en planopstellers op het terrein van Groen Erfgoed en als gesprekspartner voor vraagstukken op dit gebied. Een exacte invulling is nog nader te bepalen. Te denken valt aan een presentatiestand van de VGE omringd door presentaties van verschillende bureaus waar VGE-leden werkzaam zijn. Ook een inhoudelijk programma met lezingen of andere vormen van kennisoverdracht behoren tot de mogelijkheden, geconcentreerd op een van de dagen, of juist verspreid over het gehele Event.
Voor dit moment is de vraag aan geïnteresseerde leden en hun bureaus om zich bij de voorzitter te melden (voorzitter@vakgroepgroenerfgoed.nl), waarna we gezamenlijk kunnen kijken hoe dit verder in te vullen. Ook de vorm van ieders bijdrage, de wijze van presenteren en de kosten zijn nader te bespreken.
Meer informatie over het ErfgoedEevent2017 is te vinden op: erfgoed-event.nl.

De (geassocieerde) leden van de Vakgroep Groen Erfgoed hebben via de mail een uitnodiging voor de Algemene Ledenvergadering op woensdagmiddag 26 oktober op Oostbroek in De Bilt ontvangen. Agenda en andere stukken volgen nog.

Bijeenkomsten
ALV en presentaties mei 2016
* Willemieke Ottens vertelde over de ontwikkeling van buitenplaatsen in de regio met de parkontwerpers van Staniastate in Oentsjerk als voorbeeld. Ze begon met het eerste beeld van het park van Staniastate te Oentsjerk aan de hand van historische citaten. Vervolgens ging ze verder met de aanleggeschiedenis. Johann Hermann Knoop (1706-ca 1778) en L.P. Roodbaard (1782-1851) maakten ontwerpen voor Staniastate. Als de buitenplaats van eigenaar verandert, blijft Lucas Roodbaard een adviserende rol spelen. Zijn opvolger was Gerrit Vlaskamp, ook werkende in de noordelijke provincies van Nederland.

* Klaas de Boer doorstond zijn ‘proeve van bekwaamheid’ om gewoon lid te worden van de Vakgroep Groen Erfgoed te worden. Zijn presentatie en daaropvolgende discussie ging over het herstel van de afkalvende oevers van klei op Martenastate te Koarnjum. Hij verrichtte een uitgebreid onderzoek naar de meest passende manier van het herstel van de oevers. Na zijn presentatie volgde een discussie, waarmee Klaas ons de kans bood om samen met hem te leren van zijn ervaringen.

Van opdrachtgever tot hovenier: kennisoverdracht bij onderhoud en beheer
Restauratie van groen erfgoed mag op een brede belangstelling rekenen terwijl het dagelijks onderhoud onderbelicht blijft. Onterecht, want de beheerder bepaalt het beeld van de groenaanleg. Het onderhoud en beheer van historische tuinen en parken beslaat een breed werkveld, een werkveld  in beweging. Van goed ingevoerde liefhebbers tot professionele uitvoerders: het onderhoud van historische tuinen en parken wordt uitgevoerd door eigenaar, tuinman, tuinbaas, hovenier, beheerder, vrijwilliger of een combinatie. Relatief nieuw is de uitbesteding van het werk via onderhoudsbestekken en het gebruik van digitale beheersystemen. Op 5 oktober staan kennis- en informatieoverdracht en de  kwaliteit van het onderhoud centraal op het Platform Groen Erfgoed. (woensdagmiddag 5 oktober van 13.30-17.00, locatie RCE, Smallepad te Amersfoort)

ALV en presentaties 26 oktober 2016
Anne Wolff, Yme Kuiper en Anne Mieke Bakker verzorgen woensdagmiddag 26 oktober een bijzondere middag over hun onderzoeksthema’s. De bijeenkomst is op landgoed Oostbroek in De Bilt.

OPROEP: Deelnemen aan ErfgoedEvent 2017
De Vakgroep Groen Erfgoed wil zich presenteren op het ErfgoedEvent 2017. Dit evenement wordt gehouden van woensdag 5 tot en met vrijdag 7 april 2017 in de Brabanthallen in Den Bosch en is de gelegenheid waar erfgoedprofessionals zich presenteren, kennis delen, ideeën uitwisselen en inspiratie opdoen.
Behalve een presentatie op de beursvloer zijn er diverse mogelijkheden voor ontmoetingen met opdrachtgevers, collega-bedrijven en –sectoren, opleidingen, overheden en subsidiënten, etc.
De Vakgroep wil zich hier presenteren als beroepsorganisatie van zorgvuldig werkende onderzoekers en planopstellers op het terrein van Groen Erfgoed en als gesprekspartner voor vraagstukken op dit gebied. Een exacte invulling is nog nader te bepalen. Te denken valt aan een presentatiestand van de VGE omringd door presentaties van verschillende bureaus waar VGE-leden werkzaam zijn. Ook een inhoudelijk programma met lezingen of andere vormen van kennisoverdracht behoren tot de mogelijkheden, geconcentreerd op een van de dagen, of juist verspreid over het gehele Event.
Voor dit moment is de vraag aan geïnteresseerde leden en hun bureaus om zich bij de voorzitter te melden (voorzitter@vakgroepgroenerfgoed.nl), waarna we gezamenlijk kunnen kijken hoe dit verder in te vullen. Ook de vorm van ieders bijdrage, de wijze van presenteren en de kosten zijn nader te bespreken.
Meer informatie over het ErfgoedEevent2017 is te vinden op: http://erfgoed-event.nl/

Boeken
Het Groene Goud
Eind oktober komt er een boek uit met de titel HET GROENE GOUD, dat viert dat Jorn Copijn 50 jaar in het vak boomverzorging in Nederland actief is. De auteurs zijn Jorn en Lia Copijn en Marina Lameris, uitgever TAST van tastbaar erfgoed, zie www.tastbaarerfgoed.nl. De auteurs geven aan, dat dit boek interessant is voor iedereen die van bomen houdt en voor alle mensen die vakmatig met bomen werken.

Er stond een vrouw in de tuin
Er stond een vrouw in de tuin laat zich lezen als de geschiedenis van de Nederlandse vrouw vanuit het perspectief van de tuingeschiedenis, maar is evengoed een reis door de Nederlandse tuinhistorie waarbij de vrouw als gids is gekozen. Onderzoeksproject over de rol van vrouwen in de Nederlandse tuin- en landschaps-historie. Anne Mieke Backer. Uitgever De Hef. Uit te brengen als boek en e-pub.

Voor enkelen is de zomervakantie al begonnen. Op de valreep kregen we enkele berichten binnen om naar jullie door te sturen.

Bijeenkomsten
* Van opdrachtgever tot hovenier: kennisoverdracht bij onderhoud en beheer
Restauratie van groen erfgoed mag op een brede belangstelling rekenen terwijl het dagelijks onderhoud onderbelicht blijft. Onterecht, want de beheerder bepaalt het beeld van de groenaanleg. Het onderhoud en beheer van historische tuinen en parken beslaat een breed werkveld, een werkveld  in beweging. Van goed ingevoerde liefhebbers tot professionele uitvoerders: het onderhoud van historische tuinen en parken wordt uitgevoerd door eigenaar, tuinman, tuinbaas, hovenier, beheerder, vrijwilliger of een combinatie.

Relatief nieuw is de uitbesteding van het werk via onderhoudsbestekken en het gebruik van digitale beheersystemen. Op 5 oktober staan kennis- en informatieoverdracht en de  kwaliteit van het onderhoud centraal op het Platform Groen Erfgoed. (woensdagmiddag 5 oktober van 13.30-17.00, locatie RCE, Smallepad te Amersfoort)

Opleidingen
* Welke naaldboom is dat?
In deze eendaagse cursus leert u de belangrijkste geslachten en soorten naaldbomen en coniferen in Nederland. Tijdens de rondgang in de middag door het pinetum zullen we de bomen in het veld bezoeken met interessante achtergrondverhalen en het gebruik in tuinen en landschappen. Waarbij we ook de monumentale exemplaren van de Dennenhorst in levende lijve zullen aandoen.

Vrijdag 16 september 2016, zaterdag 8 oktober 2016. Pinetum De Dennenhorst
10:00 – 16:00. De kosten voor deze eendaagse cursus bedragen € 90,-. Meer informatie en aanmelden kan via info@conifers.nl en www.conifers.nl

* Historische tuinen en parken in theorie en praktijk
Groen erfgoed staat volop in de belangstelling. Het is verbonden met ons verleden en onze identiteit. Het is het meer dan ‘waard om bewaard te worden’.
Dit brengt echter ook uitdagingen met zich mee. Hoe houd je groen erfgoed op een goede manier in stand? Hoe herken je de verschillende historische stijlen en lagen? Hoe pak je onderhoud en herstel aan? Hoe maak je verantwoorde keuzes bij beheer en instandhouding?
De cursus ‘Historische tuinen en parken in theorie en praktijk’ start op 13 oktober 2016 en leert je als hovenier of tuinbaas hoe je op juiste wijze werkt aan en in historische tuinen en parken. Deze cursus is tot stand gekomen door een samenwerking tussen het Gelders Restauratie Centrum, de provincie Gelderland en de Vereniging van Erfgoedhoveniers. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Jos Nij Bijvank (06-20407317). Om je aan te melden kun je de volgende link gebruiken http://www.geldersrestauratiecentrum.nl/cursussen/72-historische-tuinen-en-parken-in-theorie-en-praktijk en het aanmeldingsformulier downloaden.

Bijeenkomsten

Platform Groen Erfgoed
Afgelopen woensdag trok de bijeenkomst met het thema ‘Seventies! Van do it yourself’ veel belangstellenden en ontstond een interessante discussie. De volgende bijeenkomst van het Platform Groen Erfgoed is woensdag 5 oktober 2016.

Mededelingen

Groen licht herbestemming Fort bij Hoofddorp
Het fort wordt definitief herbestemd tot een openluchttheater en restaurant. Serge Schoemaker Architects maakte het ontwerp. Meer informatie staat op Architectenweb.

Ontwikkelingen Paleis Soestdijk
Vier initiatiefnemers zijn nog in de race om Paleis Soestdijk en het landgoed er omheen te mogen herbestemmen. Zij krijgen een half jaar de tijd hun ideeën uit te werken tot een zakelijk rendabel plan, hiervoor krijgen zij elk 100.000 euro. In oktober 2016 volgt een beoordeling van de plannen, waarna de initiatiefnemers een bod kunnen uitbrengen om hun plan ook echt uit te voeren. Lees meer op de website van Renovatieprofs.

Exposities

De logica in het landschap
Vaste expositie op Beeckestein met als invalshoek de mens en zijn gedachten achter het vormgeven van buitenruimte. Dat gebeurt aan de hand van vijf groepen: de ontginner, de buitenplaatseigenaar, de vestingbouwer, een natuurontwikkelaar en de tuinarchitect.

Open tuinen met sneeuwklokjes
Februari en maart 2016: open tuinen en parken met sneeuwklokjes. Het bezoeken van tuinen met sneeuwklokjes wordt steeds populairder. In februari en maart zijn in het hele land particuliere tuinen en parken speciaal opengesteld om het publiek te laten genieten van de eerste lentebode. De openstelling is een initiatief van de Nederlandse Tuinenstichting.  Op de website van de NTs staat een overzicht van de open tuinen en parken.

Hortus Botanicus Leiden herdenkt Von Siebold
Dit jaar besteedt de Hortus extra aandacht aan Von Siebold, die 150 jaar geleden overleed. Het wandelboekje dat aan hem is gewijd is online doorbladerbaar en beschikbaar in verschillende talen. Lees meer op de website van de hortus.

Websites

Waar liep de Stelling van Amsterdam? Hoe groot was het inundatiegebied van de Nieuwe Hollandse waterlinie? Of waar bevinden zich Duitse bunkers uit WO II? Vragen waar de nieuwe digitale kaart van ons militair erfgoed van de RCE antwoord op geeft.

Excursies/rondleidingen

Themarondleiding Voorjaarsbloeiers
Ieder jaar kondigen krokussen en sneeuwklokjes weer de lente aan in de Hortus. Ook vele andere bol-  en knolgewassen zorgen voor de eerste kleuren in de tuin. Sommige soorten behoren tot de zogenaamde stinzenplanten.  Loop op zaterdag 26 maart mee met onze rondleider en ontdek de vele voorjaarsbloeiers in de Hortus. Hortus Amsterdam. Aanvang 14.00. Deelname €3,50 (excl. entree). Vooraf reserveren is niet mogelijk.

Boeken

Buitenplaatsen in de Gouden Eeuw, De rijkdom van het buitenleven in de Republiek
Per provincie onderzoeken de auteurs hoe rijkelui in de zeventiende eeuw op hun buitenplaatsen leefden. Bas Aarts, Martin van den Broeke e.a.. Adelsgeschiedenis XIV, Verloren, Hilversum, gebonden € 34,-, ISBN 978 90 8704538 8

Natuur & Cultuurhistorie Natuur als spiegel van onze geschiedenis
Nieuwe bomen die de wind belemmeren een historische molen te bereiken en andere voorbeelden. Koedoot en Wischut snijden de wisselwerking tussen cultuurhistorie en natuur aan. VHL Leeuwarden, gratis te verkrijgen via info@hogeschoolvhl.nl, ISBN 978 90 821195 58.

Huygens’ Hofwijck, De buitenplaats van Constantijn & Christiaan
Dit rijk geïllustreerde boek (in kleur) vertelt het verhaal van Hofwijck en haar belangrijkste bewoners Constantijn en Christiaan Huygens, twee spilfiguren uit onze Gouden Eeuw. Kees van der Leer en Henk Boers. € 27,50. Is tijdens openingstijden verkrijgbaar in de museumwinkel van Hofwijck. U kunt het boek ook thuis laten bezorgen, dan komen er verzendkosten via info@hofwijck.nl.

Nobilities in Europe in the Twentieth Century. Reconversion Strategies, Memory Culture, and Elite Formation
In this volume on the comparative study of nobility, historians, sociologists and anthropologists focus on the different processes of transformation that aristocratic elites in Europe went through during the twentieth century. Y. Kuiper, N. Bijleveld en J. Dronkers. € 67,00. ISBN 978 90 429 3227 2. Meer in formatie: Uitgeverij Peeters.

Geschiedenis van drie buitenplaatsen en de KSHZ
Jaarboek 2013-2014 van Kastelenstichting Holland en Zeeland. Te bestellen via hun website.

Brede rivieren langs hoge hellingen. Het stuwwallandschap van midden-Nederland op zeventiende-eeuwse tekeningen
Brede rivieren langs hoge hellingen toont in bijna 140 tekeningen het stuwwallandschap tussen Kleef en Rhenen van de zeventiende eeuw. Christiaan P. van Eeghen, Pieter van der Kuil. Gebonden € 34,95. ISBN: 978-90-5345-487-9. Meer informatie en verkrijgbaar op de website van Uitgeverij Matrijs.

Paradijs in de stad, het landgoed Bredius in Woerden
Een nieuw boek over het Landgoed Bredius in hartje Woerden. Met veel historische achtergrondinformatie en interviews met betrokkenen. De foto’s geven een beeld van de natuur, cultuur en landschap van het park. Bernt Feijs en Winny van Rij. ISBN 978 90 812441 07. € 14,95. Bestellen bij Groene Hart Webwinkel.

Erfgoedatlas gemeente Nunspeet – Veluws landschap, historie en bewoners
De atlas is het resultaat van het werk van aardkundigen, archeologen, historisch-geografen en historisch bouwkundigen en van de enthousiaste medewerking van bewoners van de vier Nunspeetse kernen: Vierhouten, Elspeet, Nunspeet en Hulshorst.  Jan Neefjes en Hans Bleumink. Gebonden € 35,00. ISBN 978 94 6262 058 2. Meer informatie en verkrijgbaar op de website van  Uitgeverij De Kunst.

Historische atlas van Kennemerland. Hart van Holland
De Historische atlas van Kennemerland vertelt in grote lijnen en aansprekende details de geschiedenis van het gebied tussen Petten en de Hondsbossche Zeewering in het noorden en de Kennemer Beek bij Bennebroek in het zuiden. Ben Speet. Gebonden € 29,50. ISBN 9789460041723. Meer informatie en verkrijgbaar op de website van Uitgeverij Vantilt.

Achtergronddocument Erfgoed in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
Het GLB heeft directe invloed op hoe ons landschap er de komende jaren uit komt te zien. Deze brochure laat zien welke mogelijkheden het GLB biedt voor het cultuurlandschap. Het gaat hierbij nadrukkelijk niet over boerderijen, erven en archeologische waarden in relatie tot de monumentenwet. De relatie tussen het cultuurhistorisch landschap en het GBL en dus het gebruik en beheer van het land staan centraal. Downloaden van de website van  de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Tuinschiedenis in Nederland II, Denken en doen in de Nederlandse Tuinkunst 1500-2000
Deze nieuwe uitgave bestaat uit artikelen over uiteenlopende onderwerpen, gebaseerd op recent onderzoek, onder andere over ontwerp en geschiedenis van één of meer tuinen, (stads-)parken of buitenplaatsen, over het werk van één of meer tuinarchitecten, hoveniers en tuinkunstenaars en enkele bijdragen die een meer samenvattend karakter hebben. Arinda van der Does en Jan Holwerda (eindredactie). ISBN 978-90-9029358-5. Prijs € 25,00 plus €5,00 verzendkosten. Te bestellen bij Cascade.

Er stond een vrouw in de tuin
Er stond een vrouw in de tuin laat zich lezen als de geschiedenis van de Nederlandse vrouw vanuit het perspectief van de tuingeschiedenis, maar is evengoed een reis door de Nederlandse tuinhistorie waarbij de vrouw als gids is gekozen. Onderzoeksproject over de rol van vrouwen in de Nederlandse tuin- en landschaps-historie. Anne Mieke Backer.. Uitgever De Hef. Uit te brengen als boek en e-pub. Verschijning 1 april 2016.

Nieuwsberichten en tips zijn altijd welkom!

Stuur ze naar communicatie@vakgroepgroenerfgoed.nl

De (geassocieerde) leden van de Vakgroep Groen Erfgoed hebben via de mail een uitnodiging voor de Algemene Ledenvergadering op 17 november bij de RCE in Amersfoort ontvangen. De vergadering is van 14.00 tot 17.00 uur. Vanaf 13.30 uur is er inloop. Agenda en details staan in betreffende mail.

ALV Vakgroep Groen Erfgoed
Op 17 november 2015 met een presentatie en discussie over waardering van historische tuinen.

Symposium: van west naar oost, van stad naar platteland
Donderdag 29 oktober 2015 om 13.00 uur, Historische Centrum Overijssel, Van Wevelinkhovenstraat, Zwolle. Aanmelden en het programma vindt u op de website.

Platform Kastelen en Buitenplaatsen. Het Landgoed en de Provincie
Vrijdag 20 november 2015, 13.00 uur -16.30 uur. RCE, Smallepad 5, Amersfoort
De afgelopen jaren is er veel veranderd in de onderlinge verhoudingen tussen rijksoverheid, provincie en gemeente, ook op het vlak van erfgoedbeleid. Hoog tijd een balans op te maken en daarbij speciaal de (toekomstige) rol en positie van de provincie tegen het licht te houden. Vier sprekers geven hierop ieder vanuit eigen ervaringen hun visie. Ter inleiding wordt een recente inventarisatie van het beleid van de 12 provincies over kastelen en buitenplaatsen gepresenteerd.

Mededelingen
Thijsse’s Hof wordt rijksmonument
De minister van OCW Jet Bussemaker kent Thijsse’s Hof in het Bloemendaalse Bos de status toe van rijksmonument. Thijsse’s Hof, dat op zaterdag 26 september 2015 90 jaar bestond, ontving uit handen van de heer Mark Stafleu van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed het bijbehorende rijksmonumentenbord.

Toekenning eerste Ithakatipendium
Dankzij een particuliere gift reikt de sKBL dit jaar voor het eerst het Ithakastipendium uit. Het stipendium gaat in 2015 naar Bureau No.ordpeil (Els van der Laan (VGE-lid), Willemieke Ottens en Jelmer Bokma) voor het onderzoek naar de Noordelijke Lustwarande. Ithakaprijs-winnaar is architectuurhistoricus Mascha van Damme met haar boek; Heren op het Land Buitenplaatsen van Twentse textielfabrikanten, Zwolle (Waanders) 2013.

Exposities
Tentoonstelling:  J.H. Knoop. Tuinman van Marie Louise en verlicht allesweter.
Het Historisch Centrum Leeuwarden presenteert een tentoonstelling over Johann Hermann Knoop, 10 april tot en met 3 januari 2016.

Springer in Arboretum Poortbulten
Lossersestraat 68, 7587 PZ De Lutte. Landschapsarchitect Leonard A. Springer heeft in opdracht van de fam. Gelderman een ontwerp gemaakt voor de aanleg van Arboretum Poort Bulten. De aanleg van dit arboretum heeft plaats gevonden van 1912 t/m 1917. Ter ere van hem hebben we nu een fraaie route door het arboretum gemaakt met de voor hem typerende bomen als leidraad.

Boeken
Ondernemen met natuur. Tips voor grondeigenaren
is niet alleen een praktische inspiratiebron voor landeigenaren, maar is ook een rijke bron van informatie voor beleidsmakers. Natuurbezitters en mensen die natuur willen inrichten of beheren, vinden hier veel manieren om te zorgen voor duurzame financiering van natuur en landschap.
Hans Kamerbeek, ISBN 978-90-5345-505-0| € 29,95 actieprijs € 24,95 | te koop op www.matrijs.com en in de boekhandel

Gouden Bochten Amsterdam en de Vechtstreek
De viering van het 400-jarig bestaan van de Amsterdamse grachtengordel in 2012 was de aanleiding om vier prachtige fietsroutes te ontwikkelen die de nauwe banden tussen Amsterdam en het platteland in de 17de en 18de eeuw weerspiegelen. De achterliggende publicatie ‘Gouden Bochten – Amsterdam en Vechtstreek’ is onlangs verschenen, geschreven door Juliette Jonkers- Duynstee en Steven De Clercq. Het gaat over de relatie tussen huizen aan de grachtengordels in Amsterdam en Buitenplaatsen aan de Vecht, ca. 15 euro www.goudenbochten.nl  ISBN 078 90 6262 3730

Gouden Eeuw: de rijkdom van het buitenleven in de Republiek Uit de flaptekst: Dit fraai geïllustreerde boek beschrijft het ontstaan en de ontwikkeling van de buitenplaatscultuur en de invloed die Holland had op de andere gewesten. Het boek laat niet alleen zien dat er een grote verscheidenheid was in woon- en recreatiecultuur, maar ook hoe belangrijk in dit verband de bovengewestelijke contacten waren tussen bestuurlijke en economische elites van de Republiek.  Yme Kuiper en Ben Olde Meierink (redactie; beeldredactie Elyze Storms). Hilversum, 2015. ISBN: 9789087045388. € 34.=. 336 p.

Natuur en cultuurhistorie
Mirjam Koedoot en Marianne Wilschut, Velp, 2015. De publicatie is deel 4 uit de boekenreeks van groene signalementen, uitgegeven door Hogeschool Van Hall Larenstein en dagblad Trouw. Het boek werd uitgereikt op het symposium met dezelfde titel. Sprekers waren onder meer Paul Vesters (Utrechts Landschap), Henk Baas (RCE), Sandra van Lochem (Natuurmonumenten) en Marcel van Ool (Staatsbosbeheer).

Welkom op landgoed Oosterbeek.
Gemeente Den Haag / St. in Arcadië, met een voorwoord van Boudewijn Revis.
De tekst is gebaseerd op het rapport Buitenplaats Oosterbeek te Wassenaar (St. in Arcadië, 2014). 47 p. De publicatie is te bestellen bij albert-jan.vandescheur@denhaag.nl. Op de website van de gemeente Den Haag staat de digitale versie.

Home and Abroad : Dutch and Flemish Landscape Drawings from the John and Marine van Vlissingen Art Foundation.
Jane Shoaff Turner, Robert-Jan te Rijdt (red., with further contributions from Marleen Ram, Marijn Schapelhouman, Annemarie Stefes, Maud van Suylen, Hans Verbeek and Gerdien Wuestman). Amsterdam (Rijksmuseum), 2015. € 39,95. 272 p. Te koop in Rijksmuseumshop. (De tentoonstelling is helaas afgelopen).

Een groen verleden
Arie Pieters, Amersfoort, 2015. ISBN 978-94-6254-424-6. € 13,63. 84 p. Bestellen bij de uitgever Mijnbestseller.nl of in de boekhandel (o.a.Bruna). In dit boek wordt o.a. met behulp van oude foto’s en ansichten onderzocht hoe ‘groen’ onze dorpen & steden vóór de Tweede Wereldoorlog waren.

Een toekomst waarborgen
Jan van de Wetering,  ISBN 9789462620438. € 29,95. 256 p. De geschiedenis van Havezate Den Alerdinck en Landgoed Den Alerdinck II (ontstaan na een opdeling in 1868), het verhaal van ‘De Overijsselsche’ en de levensgeschiedenis van de families Van Sonsbeeck en Van Voorst tot Voorst.

Landschapsbiografie van de Drentsche Aa
Theo Spek e.a.. Assen, 2015. ISBN 9789023252719. € 34,95. 520 p.
Deze Landschapsbiografie van de Drentsche Aa beschrijft de lange levensloop van dit bijzondere landschap: van de eerste geologische processen enkele miljoenen jaren geleden, via de prehistorie en historische tijd tot aan het moderne landschap van vandaag. Een team van dertig deskundigen ontsluit in dit boek vijftig jaar wetenschappelijk onderzoek.

Methodologie voor het beheer van historische tuinen en parken in Vlaanderen
De handleiding gaat dieper in op het hedendaagse beheer van historische tuinen en parken in Vlaanderen. De methodologie richt zich in de eerste plaats tot specialisten die beroepshalve met dit type erfgoed bezig zijn: eigenaars en beheerders van beschermde tuinen en parken, tuin- en landschapsarchitecten, gemeentelijke groendiensten en erfgoedconsulenten; maar ook naar iedereen die geïnteresseerd is in het beheer van historische tuinen en parken. De handleiding biedt inzicht in het hoe en waarom van de historische beheersvormen, opgedeeld per thema met telkens een beknopt historisch overzicht en aanbevelingen voor een hedendaags beheer. Aansluitend worden enkele aanbevelingen aangereikt voor het opstellen van een beheersplan en het omgaan met actuele uitdagingen in historische tuinen en parken. Thomas Van Driesschee.a.  ISBN 978 90 7523 050 5. Download de pdf.

Andere media
Natuurlijk Limburg: over kastelen en landgoederen
Vanaf 13 september is op de regionale tv van Limburg, L1, een serie te zien over kastelen en landschap. Limburg is rijk aan natuur, kastelen en landgoederen. Dat laten we zien in een bijzondere 15-delige serie over natuur en cultuurhistorie met als thema: Kasteel en landschap.

Groen Erfgoed te bezichtigen op Open Monumentendag
Veel buitenplaatsen stellen het huis en het park open voor bezoekers op de Open Monumentendag op 12 en 13 september. Ook op militair erfgoed en in historische stadsparken vinden activiteiten plaats. Per gemeente staat een programma de landelijke website. (http://www.openmonumentendag.nl/gemeente/xx/) voor xx de naam van de gemeente invoeren.

Lustrum evenement 26 september 2015
De Nederlandse Tuinenstichting (NTs) bestaat dit jaar 35 jaar. Met als thema ‘Tuinen van de Toekomst’, grijpt de NTs dit lustrum aan om vooruit te blikken op de, te verwachten, ontwikkelingen op groengebied in relatie tot onze leefomgeving in de 21^ste eeuw. Op 26 september wordt de verjaardag groots gevierd met een feestelijk evenement in Wageningen, voor velen dé bakermat van de groene wetenschap.

Erfgoedfair 2015
De volgende editie van de Erfgoedfair ‘Wonen in Historie’ vindt plaats op zondag 27 september 2015. Op het terrein van Landgoed Mattemburgh nabij Bergen op Zoom staat deze dag  alles in het teken van het wonen in een historisch pand. Standhouders bieden u naast traditioneel vakmanschap de mooiste producten op het gebied van stoffering, meubelen, verlichting, kunst, antiek, oude bouwmaterialen en tuinornamenten. Advies van erfgoedspecialisten, bijzondere lezingen en unieke thematische rondleidingen maken deze dag compleet.

Studiedag: Buitenleven op Groninger borgen
Op 10 september vind de studiemiddag Het buitenleven op Groninger borgen plaats, op de Fraeylemaborg in Slochteren. Diverse sprekers zullen uiteenlopende aspecten uit het verleden van de Groningse buitenplaatsen behandelen. Ook is er aandacht voor de actualiteit van de aardbevingen.

Landelijk Register van Monumentale Bomen vanaf 5 juni online
In het Landelijk Register van Monumentale Bomen zijn bomen opgenomen die volgens de Bomenstichting van nationaal belang zijn. In veel gevallen gaat het om bomen met een hoge leeftijd, met een bijzondere schoonheid of zeldzaamheidswaarde, of een beeldbepalende functie voor de omgeving. Het register bevat op dit moment zo’n 15.000 objecten: solitaire bomen, lanen of boomgroepen.

Landgoedbeheer Veluwezoom van start
Duurzaam behoud van monumentaal groen in combinatie met professionalisering van de groenopleiding en het bieden van beschermd werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat is de kern van de Coöperatie Landgoedbeheer Veluwezoom die op donderdag 2 juli officieel van de grond werd getild.

Nieuwe uitvoeringsrichtlijn voor hovenierswerk ter inzage
Er is tot nu toe geen praktisch hanteerbare tekst die gebruikt kan worden door zowel hoveniers als opdrachtgevers. Daarom heeft een werkgroep van hoveniers, opdrachtgevers en diverse andere partijen het initiatief genomen tot het opstellen van een uitvoeringsrichtlijn (URL) voor het onderhouden en beheren van groen erfgoed. Het ontwerp van die richtlijn is door het Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit vrijgegeven voor openbare inspraak. U kunt reageren tot 4 september 2015 door een mail te sturen naar secretariaat@stichtingerm.nl.

Bomen op de Heemsteedse Dreef
T. A. Out. Bomen op de Heemsteedse Dreef. Heemstede, 2015.  ISBN:978-90-823687-0-3. € 19,95. 80 p. 280 foto’s. Te verkrijgen bij Theo Out.
(de schrijver zegt over het boek:) Het boek bevat prachtige foto’s van de honderd verschillende bomen en heesters die in de middenberm van de Dreef staan, evenals een aantal historische beelden van de Dreef. Ook staat er een korte uitleg in over de aanleg van de Dreef in 1932 en over de reconstructie eind jaren negentig. Bij het boek zit een cd met muziek, die de Heemsteedse componist Michel Duijves speciaal voor deze gelegenheid heeft gemaakt.

Eikenhakhout
Ab Goutbeek. Eikenhakhout langs de Vecht: ambacht rond Dalfsen in de negentiende eeuw. Utrecht, 2015. ISBN 978-90-5345-490-9. € 19,95. 144 p.

Kasteeldomeinen 1795-2015
Steven Heyde. Kasteeldomeinen 1795-2015: historische tuinen en parken in de zuidelijke Westhoek. Tielt, 2015. EAN 9789401425742. € 49,99. 240 p. Als pdf te downloaden.
(overgenomen van de website van uitgeverij Lannoo:) Kasteeldomeinen prikkelen de verbeelding. Ze doen denken aan macht en aanzien, aan prachtige salons, uitgestrekte parken en monumentale dreven. Dit boek brengt het verhaal van kasteeldomeinen in de zuidelijke Westhoek – hun roemrijke verleden en tegelijk tragische lot tijdens WO I en de daaropvolgende wederopbouw.

Thijsse’s Hof: natuurtuin van Kennemerland
W. Holthuizen en E. Wolters. Thijsse’s Hof: natuurtuin van Kennemerland. Amersfoort,  2015. ISBN 978 9061 094883. € 12,50. 96 p.

Over de groene zoden
Over de groene zoden is een fris ogend boekje dat uitnodigt tot het maken van een wandeling over de verborgen parels van de funeraire cultuur in Nederland. Van de klassieke begraafplaats Orthen in ’s-Hertogenbosch tot de natuurbegraafplaats Weverslo en van de jonge begraafplaats in Zeewolde tot de eeuwenoude Joodse begraafplaats Zeeburg in Amsterdam. Elk verhaal met sfeerbeschrijvingen, prachtige kleurenfoto’s en praktische informatie. Met verwijzingen naar routes op www.terebinth.nl en een lijst van monumentale begraafplaatsen.

De nieuwe Erfgoedwet
Deze kan op de website van de RCE bekeken en gelezen worden.

Artikelen van leden in het tijdschrift Groen
Enkele ledenpresentaties van de Vakgroep Groen Erfgoed staan beschreven in het tijdschrift Groen:
– Nummer 6 juni 2015: “Aangename ontmoeting park en religie – Bert Voeten” over het processiepark Sint Willebrord
– Nummer 7-8 juli/augustus: “Een toekomst voor onze kloosters – Anja Guinée”
“Nieuwbouw of cultuurhistorie – Lucia Albers, Anja Guinée, Bert Maes” over de tuin van de congregatie der Zusters van Liefde in Tilburg.
“Koningsoord verandert…. Maar geschiedenis blijft zichtbaar – Lucia Albers, Anja Guinée, Bert Maes” over de ontwikkeling van het voormalig Trappistinnenklooster Koningsoord.

Landgoederen in De IJzeren eeuw
Weduwe Borski speelde een belangrijke rol bij de oprichting van De Nederlandse Bank. De tv-serie De IJzeren Eeuw besteedt aandacht aan de voormalige eigenaresse van het landgoed Elswout.

Fondsen
Altijd handig: De SKBL heeft  fondsen voor buitenplaatsen op een rijtje gezet.

Buitenplaatsen Zuid-Holland
Gerdy Verschuure-Stuip (TU Delft) vertelt over de ligging van buitenplaatsen in o.a. Zuid-Holland en over het belang van huis, tuin en het entertainen van je buren…

Nieuwe media
Een interactieve beleving voor jong en oud:Vanaf vrijdag 5 juni kan de eerste game ‘Sabotage op Leyduin’ op de smartphone gedownload worden.

In actie voor behoud Berbice
Over mijn lijk: Een youtube-film over de inzet van de rozentuin voor het behoud van de buitenplaats Berbice, zonder door een doorsnijding door de aan te leggen weg tussen de A4 en A44.

Landgoederen Overijssel in beeld
Bijna 10% van de provincie Overijssel bestaat uit landgoederen: een evenwichtig geheel van natuur, landbouw en cultuurgeschiedenis. Het zijn de kroonjuwelen van de provincie. Ervaar de rust, de schoonheid en de historie. Vind inspiratie voor activiteiten op de website van de landgoederen van Overijssel.

Erfgoedprijs
Volgend jaar wordt voor de zesde maal de BNG Bank Erfgoedprijs uitgereikt aan de gemeente die erfgoed op de meest inspirerende wijze een structurele plaats geeft in haar beleid. Vanaf 15 mei 2015 kunnen gemeenten zich opgeven. Ook anderen kunnen een gemeente voordragen (en daarmee het groene erfgoed in de schijnwerpers zetten).

Bijzondere verhalen
Verhalen uit de Landgoederenzone: Een boom met oorlogsschade, een bekende schrijver die in de oorlog een object uit het kasteel ‘leende’ en een middeleeuwse toren die in de 20e eeuw het onderkomen werd van een exclusief gezelschap… De Landgoederenzone is méér dan alleen de landgoederen en buitenplaatsen. Erfgoedhuis Zuid-Holland filmde de bijzondere verhalen van de mensen die zich voor dit erfgoed inzetten. De eerste vier filmpjes staan nu online.

Conferentie over Chinese tuinen
Conference ‘New Approaches in Chinese Garden History’: The aims of the conference are to celebrate Dr Alison Hardie’s career upon her retirement in summer 2015 and consequently to explore diverse innovative approaches to Chinese gardens studies (18-19 juni 2015).

Omgevingswet
Tweede nota van wijziging Omgevingswet zijn openbaar! De belangrijkste aanpassingen op een rij.

Manifest
2015 is het Jaar van de Ruimte! Schrijf mee aan het manifest voor de ruimtelijke toekomst van Nederland. Lees het openingsbod en het manifest in wording, bekijk de opgaven en bijdragen.

Holland op z’n mooist
Nu te zien in het Gemeentemuseum Den Haag en het Dordrechts Museum: ruim honderd schitterende werken van Holland op z’n mooist. Prachtige landschappen uit het begin van de 20ste eeuw, op unieke wijze weergegeven door schilders van de Haagse School. Kom kijken!

Wijsbegeerte en natuurbescherming
Wijsgeer in het wild, Essays over mens en natuur: Johan van de Gronden, filosoof en directeur van het Wereld Natuur Fonds, verkent het schemergebied tussen wijsbegeerte en natuurbescherming. Een tocht met een taoïstisch meester voert langs heilige bergen en eeuwenoude natuurgebieden in China. Een nachtelijke sterrenhemel in de Sahara leidt ons naar Immanuel Kant en de bronnen van de westerse natuurbeweging. Van de Gronden bezoekt het geboortedorp van wildernisprofeet Henry David Thoreau en speurt aan de oevers van de Hudson naar de inspiratie van diens tijdgenoot, de landschapsschilder Thomas Cole.

Parken paleis Soestdijk
Ons vakgroeplid Peter Verhoeff vertelde op 11 april in Blauw Bloed over de parken van paleis Soestdijk.

Nationaal Monumenten Congres 2015
Alvast noteren in de agenda: Nationaal Monumenten Congres 2015 is donderdag 12 november in Hilversum. Het thema is ‘Koers 2020, werken aan vakmanschap en innovatie’.

Gardeneske tuinen
De gardeneske tuin is als fenomeen nauwelijks in beeld gebracht. Nu is een publicatie verschenen die dat met veel foto’s van rond 1900 doet: ‘De gardeneske tuin. Huize Jekschot te Veghel rond 1900. ISBN 978-90-820550-1-6, prijs € 15,75 excl. verzendkosten. Te bestellen via info@tuintertijd.nl.